Frankowiczu nie czekaj, aż Twoje roszczenia się przedawnią!

Jakiś czas temu omawialiśmy czym jest instytucja przedawnienia, i jak się ma do spraw frankowych. W dzisiejszym artykule również poruszymy kwestię przedawnienia, wyjaśniając, kiedy kredytobiorca powinien przyspieszyć działania i złożyć pozew. Co prawda orzecznictwo krajowe i unijne jest dla kredytobiorców coraz korzystniejsze, jednak przedawnienie roszczeń może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami dla kredytobiorców i nie należy tej kwestii lekceważyć, zwlekając z wniesieniem pozwu przeciwko bankowi. W związku z tym wyjaśniamy, kiedy należy zgłosić się do prawnika w celu analizy umowy kredytu frankowego i zadbać o realizację swoich praw w sporze z bankiem.

Przedawnienie roszczeń kredytobiorcy-konsumenta

Podsumowując analizę dotyczącą instytucji przedawnienia, przypominamy że przedawnienie roszczeń stanowi instytucję prawną, zgodnie z którą po upływie określonego przepisami terminu wierzyciel nie może dochodzić swoich praw przed sądem. Stanowi tym samym swoistą ochronę dłużnika, który po upływie tego czasu nie musi obawiać się pozwu w postępowaniu sądowym. Ogólny termin przedawnienia dla roszczeń majątkowych wynosi 6 lat (a przed 9 lipca 2018 r. termin ten wynosił 10 lat).

Kredytobiorca w postępowaniu sądowym najczęściej żąda ustalenia nieważności kredytu (co jest roszczeniem niemajątkowym) oraz zapłaty przez bank uiszczonych rat kapitałowo-odsetkowych (co stanowi roszczenie majątkowe). Jak już wskazaliśmy, przedawniają się tylko roszczenia majątkowe, czyli w tym przypadku tylko roszczenie kredytobiorcy o zapłatę – zwrot zapłaconych bankowi rat. Jednak oczywistym jest, że dla kredytobiorcy, to właśnie roszczenie o zwrot spłaconych rat stanowi w praktyce realizację głównego celu wszczętego postępowania sądowego. Jeśli bowiem sąd stwierdzi, że roszczenie się przedawniło, to w tym zakresie pozew zostanie oddalony i sąd nie zasądzi od banku na rzecz kredytobiorcy zwrotu przedawnionych rat kredytu. Dlatego tak istotne jest zminimalizowanie ryzyka uznania przez sąd, że roszczenie w jakimkolwiek zakresie uległo przedawnieniu.

Rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczeń majątkowych kredytobiorcy

Orzeczenia sądów krajowych i unijnych ustabilizowały jednolity pogląd o początku biegu terminu przedawnienia dla roszczeń kredytobiorcy. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 10 czerwca 2021 r. (sprawa C-776/19) oraz Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 maja 2021 r. (sygn. akt: III CZP 6/21) wskazywały, że termin przedawnienia roszczeń z tytułu nieważnej umowy o kredyt frankowy rozpoczyna biec, gdy kredytobiorca dowiedział się o wadliwości tej umowy. Oznacza to, że bieg terminu przedawnienia nie może rozpocząć się, zanim kredytobiorca-konsument nie dowie się o nieprawidłowych postanowieniach umowy lub zanim w rozsądnym rozumieniu powinien się o nich dowiedzieć. W późniejszych orzeczeniach dotyczących spraw frankowych najczęściej konkretyzowano te ogólne tezy z orzecznictwa, wskazując, że bieg terminu przedawnienia roszczenia kredytobiorcy-konsumenta o zapłatę rozpoczyna się w dniu złożenia reklamacji do banku w związku z nieważną umową kredytu frankowego lub wezwania banku do zapłaty – zwrotu zapłaconych rat kapitałowo odsetkowych.

Przykład

Kredytobiorca-konsument zawarł umowę kredytu frankowego w 2008 roku. W 2018 r. kredytobiorca złożył reklamację do banku, a następnie w 2020 r. wniósł przeciwko bankowi pozew do sądu o ustalenie, że umowa kredytu frankowego jest nieważna i o zapłatę – zwrot zapłaconych na rzecz banku rat kapitałowo-odsetkowych. W tym przypadku bieg terminu przedawnienia dla roszczenia o zapłatę – zwrot zapłaconych rat rozpoczął się w momencie złożenia przez kredytobiorcę reklamacji do banku – czyli w 2018 roku, co oznacza, że w chwili złożenia pozwu w 2020 roku roszczenie to nie było przedawnione. Natomiast w przypadku kredytobiorcy, który podejmował w 2018 r. jakiekolwiek działania związane z kwestionowaniem ważności umowy kredytu, czyli np. wezwał bank do zapłaty, do końca 2024 roku powinien złożyć pozew, aby jego roszczenie majątkowe nie uległo przedawnieniu.

Należy również mieć na uwadze, że temat kredytów frankowych jest mocno eksploatowany w mediach, co powoduje, że obecnie właściwie każdy kredytobiorca frankowy ma możliwość zdobycia wiedzy o wadliwości umów kredytu, aby zatem nie narazić się na zarzut przedawnienia roszczeń o zapłatę, należy możliwie szybko podjąć działania przeciwko bankowi. Trzeba przy tym pamiętać, że każda sprawa jest inna i najlepiej skonsultować ją z adwokatem lub radcą prawnym, specjalistą w zakresie kredytów frankowych.

Badanie przedawnienia roszczenia kredytobiorcy-konsumenta

Wraz z biegiem czasu, zanim kredytobiorca wystąpi z pozwem przeciwko bankowi, wzrasta ryzyko podnoszenia przez banki zarzutu przedawnienia roszczenia kredytobiorcy o zapłatę. Sąd będzie zatem wnikliwie badać, kiedy kredytobiorca dowiedział się o wadach umowy kredytu frankowego. Im później kredytobiorca zdecyduje się rozpocząć procedurę kwestionowania swojej umowy kredytu frankowego, tym trudniejsze może być udowodnienie, że wcześniej nie miał świadomości o niedozwolonych klauzulach umownych. Szerokie nagłośnienie spraw frankowych w mediach, w tym wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, stawia pod znakiem zapytania twierdzenie o braku wiedzy na temat wadliwości klauzul umowy kredytu.

Podsumowanie

Uznanie przez sąd, że roszczenie kredytobiorcy o zapłatę w sporze z bankiem jest przedawnione może zaprzepaścić szanse na odzyskanie pieniędzy, które kredytobiorca wpłacił na rzecz banku z tytułu wykonywania nieważnej umowy kredytu. Nawet, jeśli obecnie sądy w większości orzekają na korzyść frankowiczów, nie ma gwarancji, że tak będzie również w przyszłości. Zatem, jeśli wiąże Cię z bankiem potencjalnie wadliwa umowa kredytu frankowego – nie czekaj, przekaż ją do analizy prawnej specjalistom. Im szybciej podejmiesz kroki prawne, tym większe szanse na sukces w sporze z bankiem.