Na co uważać podczas sprzedaży kredytu frankowego

Problematyka kredytów frankowych jest od lat jednym z najgorętszych tematów na polskim rynku finansowym i prawnym. Tysiące osób, które zaciągnęły kredyty hipoteczne denominowane lub indeksowane głównie do waluty franka szwajcarskiego, borykają się z ich spłatą w wyniku znaczącego wzrostu kursu tej waluty na przestrzeni ostatnich lat. Liczne sprawy sądowe dotyczące nieważności umów kredytu oraz rozliczenia kredytów trwają nawet kilka lat. Długość procesu w sprawach frankowych powoduje frustrację i zniechęcenie licznych kredytobiorców frankowych. Wielu z nich nie chce czekać kilku lat na ostateczne rozstrzygnięcie swoich spraw przez sądy i woli otrzymać pieniądze od razu. W takiej sytuacji niektórzy kredytobiorcy decydują się na sprzedaż swoich wierzytelności wobec banków. Frankowicze zastanawiają się jednak czy takie rozwiązanie jest zgodne z prawem i, jeśli tak, to na jakie aspekty zwrócić uwagę, aby nie pogorszyć swojej sytuacji. W tym artykule omówimy szczegółowo kwestie prawne dotyczące sprzedaży kredytu frankowego.

Czy można zbyć wierzytelność kredytobiorcy w stosunku do banku?

Liczba spraw frankowych w Polsce stale rośnie, a sądy są tak przeciążone, że procesy trwają obecnie coraz dłużej. Wielu frankowiczów, nie mogąc doczekać się rozstrzygnięcia swoich spraw sądowych, poszukuje alternatywnych rozwiązań. Jednym z nich jest sprzedaż wierzytelności kredytobiorcy wobec banku (potocznie określana jako sprzedaż kredytu frankowego). Zgodnie z obowiązującym prawem, wierzytelności mogą zostać przeniesione na osobę trzecią bez zgody dłużnika. Cesja wierzytelności oznacza przejście prawa podmiotowego (roszczenia) na inny podmiot. Kredytobiorca frankowy ma zatem prawo zbyć swoje wierzytelności w stosunku do banku. Oznacza to w praktyce, że można przenieść na osobę trzecią roszczenie o zapłatę, jakie kredytobiorca posiada wobec banku. Wierzytelności te mogą obejmować na przykład roszczenia o zwrot wszystkich spłaconych rat kapitałowo-odsetkowych w ramach nieważnej umowy kredytu lub zwrot nadpłaconych rat ponad kapitał kredytu. Kredytobiorcy powinni mieć jednak świadomość, że nie można zbyć roszczenia o ustalenie nieważności umowy kredytowej. Zatem w praktyce cesja może być rozwiązaniem dla tych osób, które spłaciły już cały kredyt i teraz walczą o zwrot przez bank spłaconych rat kapitałowo-odsetkowych.

Dla kogo sprzedaż kredytu będzie opłacalna?

Decyzja o cesji wierzytelności może wydawać się atrakcyjna, zwłaszcza dla osób, które nie chcą czekać na prawomocne zakończenie długotrwałego postępowania sądowego, a chciałyby w miarę szybko odzyskać choć część nadpłaconych kwot kredytu.

Niemniej należy pamiętać, że sprzedaż wierzytelności nie jest skutecznym sposobem na uniknięcie konieczności pojawiania się w sądzie. Bank, nawet po dokonaniu przez kredytobiorcę cesji, może wytoczyć powództwo przeciwko kredytobiorcy o zwrot kwoty kapitału kredytu. Oznacza to, że kredytobiorca nie tylko nie uniknie postępowania sądowego, ale dodatkowo będzie musiał stawić się w sądzie jako strona pozwana przez bank.

Kiedy cesja nie ma sensu?

• gdy nie spłaciłeś jeszcze kredytu i samodzielnie musisz wystąpić z roszczeniem o ustalenie nieważności umowy kredytu,
• gdy chcesz uniknąć udziału w rozprawach sądowych. Bank i tak będzie mógł dochodzić od Ciebie zwrotu kapitału kredytu, nawet jeśli sprzedasz wierzytelność wobec banku innemu podmiotowi;
• gdy nie masz pewności co do opłacalności cesji. Dokładne wyliczenie korzyści i strat wymaga analizy konkretnej sytuacji.

Procedura cesji roszczenia frankowicza

Procedura cesji roszczenia frankowego rozpoczyna się od znalezienia nabywcy zainteresowanego zakupem wierzytelności względem banku. Najczęściej są to firmy specjalizujące się w skupie roszczeń. Po znalezieniu takiego nabywcy, strony podpisują umowę cesji, w której kredytobiorca przenosi na nabywcę swoje roszczenia o zapłatę wobec banku.

W praktyce, kwoty proponowane przez podmioty skupujące kredyty frankowe są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, takich jak wysokość roszczeń czy perspektywa ich wyegzekwowania. Przykładowo, nabywcy mogą proponować od 30% do 50% wartości roszczeń. Należy jednak pamiętać, że kredytobiorca i tak będzie musiał zwrócić bankowi wypłacony kapitał kredytu, co wpływa na ostateczną opłacalność cesji.

Załóżmy, że kredytobiorca ma roszczenia wobec banku na kwotę 300.000 zł wynikające ze spłaconych rat. Jednocześnie kapitał kredytu, który frankowicz musi zwrócić bankowi wynosi 200.000 zł. Firma skupująca wierzytelności proponuje kredytobiorcy 30% wartości roszczeń, czyli 90 000 zł. Kredytobiorca, sprzedając swoją wierzytelność, otrzymuje 90 000 zł, ale nadal musi zwrócić bankowi 200.000 zł kapitału kredytu. W rezultacie, jego rzeczywista sytuacja finansowa przedstawia się następująco:

• kwota otrzymana z cesji: 90 000 zł
• dług pozostały do spłaty: 200 000 zł
• bilans: -110 000 zł

W tej sytuacji odradzalibyśmy zaproponowaną cesję roszczenia z umowy kredytu frankowego.

Porównanie opłacalności cesji i ugody z bankiem

Decyzja o sprzedaży wierzytelności powinna być dobrze przemyślana, zwłaszcza w kontekście alternatywnych rozwiązań, takich jak ugoda z bankiem. Ugody są coraz częściej proponowane przez banki jako sposób na rozwiązanie konfliktu z kredytobiorcami frankowymi. W ramach ugody, banki mogą proponować różne rozwiązania, takie jak obniżenie salda kredytu, zmiana waluty kredytu na złote, czy umorzenie części odsetek. W niektórych przypadkach ugoda może być bardziej korzystna, ponieważ pozwala na uniknięcie długotrwałych procesów sądowych oraz związanych z nimi kosztów. Z kolei cesja wierzytelności może być atrakcyjna dla osób, które chcą szybko otrzymać pieniądze i są gotowe zaakceptować niższą kwotę w zamian za uniknięcie dalszych formalności.

Podsumowanie

Sprzedaż kredytu frankowego to rozwiązanie, które może być kuszące dla osób zmęczonych długotrwałymi postępowaniami sądowymi lub chcących uniknąć procesu z bankiem. Jednak decyzja ta wymaga dokładnego rozważenia wszystkich okoliczności. Kredytobiorcy muszą pamiętać, że nie wszystkie roszczenia mogą być przedmiotem cesji, a zbycie roszczenia z kredytu frankowego, który nie został spłacony, nie ma praktycznego sensu. Ponadto, cesja nie chroni przed koniecznością uczestniczenia w postępowaniach sądowych, ponieważ bank może wytoczyć powództwo o zwrot kapitału kredytu.

Warto również porównać opłacalność cesji z zawarciem ugody z bankiem, która może zawierać korzystniejsze warunki niż cesja. Decyzja o sprzedaży wierzytelności powinna być podjęta po dokładnej analizie sytuacji i konsultacji z prawnikiem. Tylko wtedy można uniknąć pułapek i podjąć świadomą decyzję, która będzie najbardziej korzystna w danym przypadku.