Ile czasu trzeba czekać na pierwszą rozprawę, rozstrzygnięcie w I i II instancji – pierwsza rozprawa frankowa dopiero po dwóch latach?

Bazując na doniesieniach medialnych, można odnieść wrażenie, że w ostatnich latach sprawy frankowe zdominowały polskie sądy. Kredytobiorcy masowo pozywają banki, domagając się unieważnienia umów kredytu frankowego oraz zapłaty – zwrotu uiszczonych na rzecz banku rat kapitałowo-odsetkowych. Postępowanie w takich sprawach może być długotrwałe, a czas oczekiwania na pierwszą rozprawę jest ostatnio coraz dłuższy. W konsekwencji również czas oczekiwania na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy przez sąd ulega wydłużeniu. Czas trwania postępowania w sprawie frankowej różni się w zależności od wielu czynników. W tym artykule omówimy przebieg postępowania w sprawach frankowych w I i II instancji, a także przybliżymy czas oczekiwania na poszczególne etapy procesu.

Przebieg postępowania w sprawach frankowych

Droga do prawomocnego wyroku w sprawie frankowej składa się z dwóch etapów: postępowania w I instancji i postępowania apelacyjnego (II instancja). Pierwszym krokiem jest wniesienie przez kredytobiorcę pozwu do sądu właściwego miejscowo (obecnie według miejsca zamieszkania powoda) i rzeczowo (w zależności od kwoty, której żądamy w pozwie będzie to Sąd Rejonowy lub Okręgowy, gdy wartość żądania przekroczy sto tysięcy złotych). Po doręczeniu pozwu bankowi i złożeniu przez bank odpowiedzi na pozew, sąd może wyznaczyć posiedzenie przygotowawcze, niemniej w sprawach frankowych, sąd najczęściej odstępuje od tej procedury, ponieważ posiedzenie przygotowawcze nie przyczynia się do sprawniejszego rozpoznania sprawy, a to z tego względu, że strony nie są zainteresowane ugodowym rozwiązaniem sporu. Co do zasady sąd po wpłynięciu ww. pism wyznacza termin rozprawy. Podczas rozprawy sąd przesłuchuje świadków (obecnie coraz rzadziej lub na piśmie) oraz wysłuchuje stron sporu (najczęściej tylko Kredytobiorców). Sądy starają się przeprowadzić wszystkie czynności podczas jednej rozprawy, a to z tego względu, że czas oczekiwania na termin jest coraz dłuższy. Więcej posiedzeń niż jedno wyznacza się tylko w razie konieczności, zwłaszcza gdy przeprowadzenie wszystkich dowodów na jednym posiedzeniu nie jest możliwe. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego i wysłuchaniu stron sąd zamyka rozprawę i wydaje wyrok.

Jeśli strona nie jest zadowolona z wyroku, może złożyć apelację do sądu wyższej instancji. Sąd II instancji bada zaskarżony wyrok i może go uchylić, zmienić lub oddalić apelację.

Zmiana właściwości miejscowej sądu dla kredytobiorców i wpływ na długość postępowania

W 2023 r. wprowadzono zmiany w kodeksie postępowania cywilnego, które dotyczą właściwości miejscowej sądu w sprawach frankowych. Zgodnie z tymi zmianami, kredytobiorca może wytoczyć powództwo przeciwko bankowi wyłącznie w sądzie właściwym dla swojego miejsca zamieszkania, a nie w sądzie właściwym dla siedziby banku. Zatem po wprowadzeniu nowelizacji sprawy frankowe trafiają do sądów w całym kraju.

Zmiana ta miała na celu ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości kredytobiorcom, którzy mieszkają w znacznej odległości od siedziby banku. W przypadku mniejszych miejscowości może to również skrócić czas oczekiwania na pierwszą rozprawę, ponieważ sądy, w których składane są pozwy, są obciążone sprawami frankowymi.

Jednakże, zmiana właściwości miejscowej sądu może również mieć negatywny wpływ na długość postępowania, a to z tego względu, że nie wszystkie sądy są odpowiednio przygotowane do rozpoznawania spraw frankowych, chociaż idzie ku dobremu. 🙂

Przykład

• Kredytobiorca mieszkający w Szczecinie może obecnie wytoczyć powództwo przeciwko bankowi z siedzibą w Warszawie, w sądzie właściwym dla swojego miejsca zamieszkania, czyli w Szczecinie.
• Przed nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego właściwy do rozpoznania sprawy byłby sąd w Warszawie – według siedziby banku lub sąd w miejscu oddziału banku lub sąd w Szczecinie – według miejsca zamieszkania powoda.
• Sąd w Szczecinie może być mniej obciążony sprawami frankowymi niż sąd w Warszawie, co może skrócić czas oczekiwania na pierwszą rozprawę w porównaniu do stanu sprzed nowelizacji.

Czas oczekiwania na pierwszą rozprawę

Czas oczekiwania na pierwszą rozprawę w sprawie frankowej może się znacząco różnić w zależności od sądu, do którego kierowany jest pozew.

Obecnie czas oczekiwania na pierwszą rozprawę w sprawie frankowej może wynosić od kilku miesięcy do nawet 2 lat. Na czas ten wpływają m.in. obciążenie sądu, specyfika sprawy, a także metodyka pracy sędziego. Poszczególne sądy charakteryzują się odmiennym poziomem obciążenia sprawami frankowymi, co determinuje czas oczekiwania na rozpoczęcie postępowania. Dla przykładu warszawski tzw. „wydział frankowy” jest jednym z najbardziej obciążonych wydziałów w Polsce, co przekłada się na czas oczekiwania na rozprawę.

Dodatkowo, z biegiem lat spraw frankowych wpływa do sądów coraz więcej, co sukcesywnie zwiększa obciążenie sądów. Najbardziej obciążone są sądy w dużych miastach, co w konsekwencji powoduje, że w najgorszej sytuacji są właśnie kredytobiorcy z dużych miast, takich jak Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław, Gdańsk czy też Łódź.

Czas trwania postępowania w I instancji

Postępowanie w I instancji trwa zazwyczaj od 1,5 roku do 3 lat. Na czas ten składa się okres oczekiwania na pierwszą rozprawę, czas trwania rozprawy, wydanie wyroku oraz sporządzenie uzasadnienia wyroku. Czas postępowania w I instancji zależy nie tylko od sądu i wydziału, do którego trafiła sprawa, ale również konkretnego sędziego, który rozpoznaje sprawę, ponieważ obciążenie sprawami poszczególnych sędziów może się różnić.

Czas oczekiwania na wyrok w II instancji

Czas oczekiwania na wyrok w II instancji jest zazwyczaj krótszy niż na pierwszym etapie sprawy i wynosi obecnie od kilkunastu miesięcy do 2 lat. Na czas ten wpływa przede wszystkim ilość spraw w wydziale. Z praktyki wynika, że banki w przeważającej większości spraw frankowych składają apelację od wyroku wydanego w pierwszej instancji.

Podsumowanie

Postępowanie w sprawach frankowych może być długotrwałe, a czas oczekiwania na poszczególne etapy procesu różni się w zależności od wielu czynników. Należy jednak pamiętać, że każda sprawa jest inna i czas jej trwania może się znacząco różnić. Jeśli rozważasz wystąpienie z pozwem przeciwko bankowi w sprawie frankowej, warto skonsultować się z prawnikiem, który oceni Twoją sprawę i doradzi, jak najlepiej ją poprowadzić.