W którym sądzie złożyć pozew frankowy? – analiza w świetle informacji otrzymywanych z SO w Warszawie

Pytanie o właściwość miejscową sądu jest jednym z podstawowych pytań, na które odpowiedź powinni znać Frankowicze, bowiem decyduje ona o tym, gdzie toczyło się będzie postępowanie w ich sprawie, a co za tym idzie – ma wpływ na czas oraz koszt dojazdu do sądu, a także doświadczenie sądu w rozpoznawaniu tego typu spraw.
W ostatnich miesiącach powodowie, którzy wnieśli pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie, w tym nasi klienci, otrzymali informację o wydłużeniu przewidywanego terminu pierwszej rozprawy oraz przeciążeniu tegoż sądu sprawami frankowymi.
Co na temat właściwości miejscowej sądu można wyczytać z przepisów kodeksu postępowania cywilnego, co wynika z mojej praktyki w sprawach frankowych oraz moje zalecenia dla Frankowiczów, którzy rozważają złożenie pozwu do warszawskiego sądu, przedstawiam w artykule poniżej.

Właściwość miejscowa sądu – czym jest oraz podstawowe zasady jej ustalania

Sąd właściwy miejscowo to taki, który posiada legitymację, aby rozpoznać daną sprawę ze względu na miejsce dokonania jakiejś czynności. W przepisach kodeksu postępowania cywilnego wyszczególniono właściwości miejscowe: ogólną, przemienną i wyłączną.

Właściwość miejscowa ogólna (art. 27 k.p.c.) to ogólna reguła wskazująca, że powództwo wytacza się w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. W przypadku osób prawnych (art. 30 k.p.c.) – według miejsca ich siedziby.

Właściwość miejscowa wyłączna wskazuje konkretny sąd, do którego należy wnieść pozew. Nie występuje przypadku spraw frankowych.

Właściwość miejscowa przemienna zapewnia powodowi prawo wyboru sądu spośród zapewnionych przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego wariantów. Z właściwością miejscową przemienną mamy do czynienia w przypadku spraw frankowych, czyli spraw z zakresu czynności bankowych.

W zakresie właściwości miejscowej przemiennej istnieje możliwość wyboru jednej z opcji przedstawionych w przepisach art. 31 i nast. k.p.c. lub złożenie pozwu według właściwości ogólnej opisanej powyżej.

Frankowicze mają kilka opcji:

1. mogą złożyć pozew w sądzie według właściwości miejscowej ogólnej, co najczęściej oznaczało będzie rozpoznanie sprawy przez sąd w Warszawie, ponieważ zdecydowana większość banków zlokalizowała swoje siedziby w stolicy;
2. mogą wystąpić z powództwem przed sądem według miejsca oddziału, w którym zawarta została umowa kredytu lub też tego, który zajmował się obsługą kredytu i został w umowie wyraźnie wymieniony (np. mBank S.A. prowadził obsługę kredytów hipotecznych poprzez Oddział Bankowości Detalicznej w Łodzi) – przy czym bez znaczenia jest okoliczność, czy oddział ten został wpisany w KRS banku, ponieważ mówimy o oddziale w rozumieniu funkcjonalnym, czyli samodzielnej placówki, w której można załatwić wszystkie czynności związane z zawarciem kredytu;
3. mogą wystąpić z roszczeniem przed sąd właściwy dla swojego miejsca zamieszkania, przy czym nie należy mylić miejsca zamieszkania z miejscem zameldowania (miejsce zamieszkania to adres, pod którym osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu, czyli faktycznie zamieszkuje).

Ostatni wariant (art. 37² k.p.c.) wprowadzony został nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 7 listopada 2019 roku. Jako główny cel nowelizacji wskazano umożliwienie kredytobiorcom dochodzenie roszczeń przeciwko bankom oraz odciążenie warszawskich sądów.

Co to oznacza w praktyce?

W przypadku wyboru sądu właściwego ze względu zamieszkania powoda, jego koszty dojazdów do sądu oraz stawiennictwa pełnomocnika mogą być niższe. Samo rozpoznanie sprawy również może zostać przyspieszone.

Omówiliśmy plusy takiego wyboru, a co z minusami? Otóż należy wziąć pod uwagę fakt, że większość orzeczeń w sprawach frankowych została wydana przez sądy w największych miastach w kraju, głównie ze względu na krótki upływ czasu od wejścia w życie nowelizacji (mniejsze sądy nie zdążyły jeszcze wydać wyroków). Oznacza to, iż znana jest tylko ich linia orzecznicza i to przy rozpoznaniu sprawy przez te sądy można, oczywiście po przeprowadzeniu analizy, przewidywać możliwe rozstrzygnięcie sprawy. W mniejszych sądach, które nie zdążyły jeszcze zakończyć postępowania w I instancji oraz zdobyć doświadczenia w sprawach tego typu, wyrok jest w gruncie rzeczy nieprzewidywalny.

W każdej sprawie należy indywidualnie przeanalizować, który wariant jest dla Frankowiczów najbardziej optymalny. W swojej praktyce przedstawiam klientom wszystkie za i przeciw, a następnie pomagam w podjęciu właściwej decyzji. Końcowo – wybór należy do nich.

Co dalej w świetle informacji wysyłanej Frankowiczom przez SO w Warszawie?

Komunikat Sądu Okręgowego w Warszawie nie ominął również naszych klientów. Sąd Okręgowy informował w nim o wydłużonym oczekiwaniu na rozpoznanie sprawy oraz wskazywał na treść przepisów o właściwości przemiennej, z naciskiem na omawiany już przepis art. 37² k.p.c., pozwalający kredytobiorcy (o statusie konsumenta) na wystąpienie z powództwem przed sądem właściwym dla swojego miejsca zamieszkania.

Z mojej praktyki wynika, że Frankowicze mimo ww. wiadomości zdecydowali się pozostać w warszawskim sądzie. Podejmując decyzję kierowali się niepewnością co do treści wyroku wydanego przez sąd nie posiadający doświadczenia w sprawach tego typu, ponieważ nie mogli zapoznać się z orzeczeniami wydanymi przez ten sąd w podobnych sprawach.

Duże znaczenie miało również to, który sąd ewentualnie orzekałby w sprawie w II instancji, bowiem w przypadku sądów okręgowych oraz sądów apelacyjnych łatwiej o orzeczenia w sprawach frankowych. Oczywiście w przypadkach, w których linia orzecznicza tychże sądów okazała się nie być wystarczająco korzystna dla Frankowiczów, nasi klienci zdecydowali się nie dokonywać zmiany sądu.

Nie jest natomiast powiedziane, że w każdym przypadku rekomendujemy wystąpienie z powództwem w Warszawie. W ostatnim czasie obserwujemy również pozytywny dla Frankowiczów rozwój linii orzeczniczej w naszym rodzimym Krakowie i prowadzimy tutaj kilka spraw Frankowych.

Niezmiennie wypada powtórzyć, że do każdej sprawy Frankowej należy podejść indywidualnie i ocenić co jest najkorzystniejsze dla klienta. Może bowiem okazać się, że Warszawa nie jest jego jedyną i najlepszą opcją.